Karabük’ün bir ürünü daha Coğrafi İşaret Tescil Belgesi’ne kavuştu. Eskipazar Sarı Traverten Taşı Karabük’ün tescillenen dokuzuncu ürünü oldu. Karabük Valisi Mustafa Yavuz, Anıtkabir’in inşaatında kaplama taşı olarak kullanılan ve en yoğun kaya türü olan Eskipazar Sarı Traverten Taşı’nın coğrafi işaretle tescillendiğini duyurdu.Yavuz, açıklamada, valilik koordinasyonunda başlattıkları coğrafi işaretli ürünlerin sayısını artırma seferberliği bünyesinde Karabük Ticaret ve Sanayi Odası (KTSO) tarafından yapılan başvurunun onaylandığını ifade ederek şunları söyledi: “Bu önemli başarı, Karabük’ümüzün zengin doğal kaynaklarını ve kültürel değerlerini koruma ve tanıtma yolunda atılmış değerli bir adımdır. Bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ediyor, çalışmanın Karabük’ümüze hayırlı olmasını diliyorum.”
Karabük’ün coğrafi işaretler bakımından zengin potansiyele sahip olduğunu belirten KTSO Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Çapraz da, Anıtkabir’in inşaatında kaplama taşı olarak kullanılan en yoğun kaya türünün Eskipazar Sarı Traverten Taşı olduğunu aktardı.
Çapraz, “Eskipazar taş ocaklarından getirilen sarı travertenler, Aslanlı yol kenarındaki duvarlarda, Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin sağında ve solundaki zafer kabartmalarında, bütün şeref holü dış duvarları ile tören meydanını çevreleyen kolonlarda kullanılmıştır. Bunun yanı sıra travertenin kaplama taşı olarak kullanıldığı bir diğer önemli yapı da III. Türkiye Büyük Millet Meclisi binalarıdır. III. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde E Blok (Başkanlık) dışındaki tüm bloklar Eskipazar Sarı Traverten Taşı ile kaplanmıştır” ifadelerini kullandı.
Eskipazar Sarı Traverten Taşı
Eskipazar traverten taş ocakları bakımından çok zengindir. Şerafettinler, Çaylı ve Hamzalar sınırları içerisinde bulunan traverten taşları Türkiye’nin her tarafına gönderilmektedir. Anıtkabir ‘ in büyük bir bölümünde ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin yapımında bu taşlar kullanılmıştır. Delikli yapısı nedeni ile ıslak zeminlerde kaymayan bir yapısı vardır. Bilinen en büyük özelliği ise kimyasal yapısı nedeni ile bünyesinde bakteri üreyememesidir.
Eskipazar’dan getirilen sarı travertenler, Anıtkabir Şeref Holü’ne çıkan merdivenlerin sağında ve solundaki zafer kabartmaları, bütün Şeref Holü dış duvarları, Tören Meydanı’nı çevreleyen kolonatlar ve arkadlı bölüm kolonatlarında kullanılmıştır. İkinci kısım inşaatın müteahhit firması Rar-Türk Limited Sosyetesine, sarı travertenleri Eskipazar İstasyonu’na yaklaşık 5 kilometre uzaklıktaki Budaklar Köyü civarındaki taş ocaklarından çıkartabilmesi için Çankırı Valiliği’nden 2 Eylül 1944 tarihinde yazı gönderilmiştir. 31 Ekim 1945 tarihinde de müteahhit firmaya bu taş ocaklarından gerekli miktarda taş çıkarılması için, Çankırı ilinden alınan ruhsat verilmiştir. İnşaat müteahhitliği, Bayındırlık Bakanlığı Yapı ve İmar Başkanlığı’na traverten taşlarının teşekkülleri itibariyle içlerinde delikler olduğunu, örnek olarak şantiyeye getirilen yüzey üzerinde delik gözükmeyen travertenlerde, işlenmeye başlandıktan sonra delikler çıktığını ve bazılarında da yüzey dışında gözüken deliklerin yontulma sırasında kaybolduklarını 3 Kasım 1948 tarihinde bildirmiştir. Traverten taşına ait şartnamede açıklanan deliksiz olma şartı, gerek taşın yapısını, gerekse gösteriş bozacak şekilde bulunanları kapsamaktadır. Bunun üzerine başkanlık, durumu yerinde incelemek için Jeolog Doktor Erwin Lahn’i Eskipazar’a göndermiştir. Dr. Lahn görüşlerini belirttiği raporda, travertenin tabiatı gereği delikli olacağını ve bu taşın normal bir traverten olduğunu açıklamıştır.